آمریکا با کودتا ایران را 70 سال عقب انداخت
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۷۴۶۰۴
چرا آمریکا دولت ملی و مردمی دکتر محمد مصدق را سرنگون کرد؟ و چرا حتی حکومت پهلوی و ساواک از رفتن مردم بر سرمزار او وحشت داشتند؟ دولت میانه‌رو مرحوم دکتر مصدق که همواره بر قانون اساسی تاکید می‌کرد، در حوزه داخلی هدف «شاه باید سلطنت کند و نه حکومت » تعقیب می‌کرد. شاه از قانون اساسی سرپیچی کرد. این سرپیچی تا به آن‌جا رسید که برای حفظ قدرت تمامیت خواهانه‌اش، به بدترین شکلی به سرسپردگی بیگانگان و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تن داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از این‌رو وجوه دردناک کودتا آن اندازه عظیم بود که مرزبندی‌های هویتی، خود را وابسته به نحوه و نگرش به آمریکا از زاویه کودتا کردند. این موضوع در میان روشنفکران جریان مسلط بود. این که نیروهای خواهان استقلال و عظمت ایران، هر یک به نوعی در بیدادگاهای نظامی به تبعید و زندان محکوم شوند، وجدان بیدار ایران و ایرانی را آن گونه تحت فشار قرار می داد که خواب شبانگاهی را از چشمان می ربود و در زمستان سخت سرها را به گریبان می‌برد.
-دکتر حسین فاطمی (وزیر امور خارجه دولت مصدق) توسط دادگاه نظامی به اعدام محکوم و در حالیکه بیمار بود تیرباران شد.
-امیرمختار کریم پور شیرازی مدیر روزنامه شورش منتقد شاه و بستگانش زنده به آتش کشیده و کشته شد.
-محمود سخایی رئیس شهربانی کرمان توسط وابستگان بقایی کشته شد.
-برادران قشقایی (ناصر قشقایی، خسرو قشقایی، محمد حسین قشقایی) این برادران حاضر به مصالحه با شاه نشده در نتیجه به مدت ۲۵ سال تبعید شدند.و ...
شعر زیر از اخوان ثالت می‌تواند بیان فضای بعد از کودتای ۲۸ مرداد باشد:
سلامت را نمی‌خواهند پاسخ گفت،
سرها در گریبان است.
کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را.
نگه جز پیش پا را دید نتواند،
که ره تاریک و لغزان است.
و گر دست محبّت سوی کس یازی،
به اکراه آورد دست از بغل بیرون؛
که سرما سخت سوزان است.
....
درختان اسکلت های بلورآجین،
زمین دلمرده، سقف‌ِ آسمان کوتاه،
غبارآلوده مهر و ماه،
زمستان است.
برخی مورخان مطرح می‌کنند یکی از دلایل اصلی کودتای ۲۸ مرداد به رهبری آمریکا علیه دولت ملی و مردمی دکتر محمد مصدق، هراس از افتادن ایران به دامن اتحاد جماهیر شوروی کمونیستی بود. هرچند این استدلال اهمیت دارد، ولی الگوگیری خاورمیانه از نهضت او مبتنی بر اتخاذ سیاست موازنه منفی با دو رویکرد مقابله با استعمار و استبداد داخلی با توجه مبنایی به غنی‌سازی ملت دموکراتیک، که در نهایت همه این موارد یکی از آثارش ایجاد جنبش غیرمتعدها و دیگری تشکیل دولت مردمی بود، از مهمترین دلایل اقدام آمریکا به کودتا می‌توان نام برد.
از این منظر غنی‌سازی ملت دموکراتیک، به معنای تقویت میانه‌روی بود. با آن‌که مرحوم مصدق از شعارهای مسلط چپ در رهبران چپ برای مقابله با امپریالیزم تبعیت نکرد، با این همه چرا آمریکا در برابر مرحوم مصدق اقدام به کودتای نظامی کرد؟
از مهمترین مفاهیمی که کمتر از آن سخن به میان آمده یا بهتر است بگوییم اساسا سخن به میان نیامده است، عدم شکل گیری مردمی دموکراتیک با سازوکاری مبتنی بر تامین منافع ملی در چارچوب میانه روی است. شکل‌گیری الگو و رویکردی مستقل در کنار جهان کمونیسم علیه آمریکا، از نظر کاخ سفید غیرقابل تحمل بود. سازوکار ایجاد رقابت بر اساس «رفت و برگشت» در حوزه پیروزی و شکست در انتخابات حزبی که با مشارکت حزبی و انجمن ها معنا می‌یافت، نمی‌توانست برای آمریکا قابل تحمل باشد. زیرا در صورت فهم چنین سازوکاری آن هم برای ملتی مسلمان که الگوی خاورمیانه می‌توانست باشد، بسیار تکاندهنده بود. این الگو و سازوکار ناشی از آن می‌توانست با ایجاد نظام رفت و برگشت به دو دستاورد بزرگ منتهی شود که دکتر کاشی آن را دو خصیصه بزرگ کشور در حال حاضر ذکر می کند: «اول آگاهی به تکثر و پذیرش دیگری بدون تلاش مذبوحانه در ایجاد یکدستی کاذب تحت عنوان وحدت، و دو دیگر مشارکت عملی به مثابه شرط پذیرش هم فرآیند و آرمان به حسب خصیصه نخست.»
در شرایطی که آمریکا کودتا نمی‌کرد، این دو خصیصه با روندهای رفت و برگشتی در زمان دولت ملی محمد مصدق تشکیل می‌شد. و اغلب روندهای ناشی از استبداد و فضای بسته داخلی را حل کرده بود. کودتای آمریکایی درست ۷۰ سال ایران را از این منظر تمدن‌ساز عقب انداخت.
*روزنامه نگار
۲۱۶۲۱۶
کد خبر 1745809منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: محمد مصدق ایالات متحده آمریکا کودتای 28 مرداد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۷۴۶۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کنعانی: تحریم خللی در عزم ایران ایجاد نمی‌کند
به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز؛ ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم‌هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
بیشتر بخوانید: رئیسی: ایران تحریم ناپذیر استکنعانی افزود: ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
کنعانی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه‌ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
وی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
کنعانی افزود: این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولت‌های ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
وی ادامه داد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می‌کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می‌شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولت‌های اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
انتهای پیام/
کد خبر: 1228562 برچسب‌ها تحریم ایران
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»